Լաստիվերցի 1-21 Lastivertsi

21:0 Գաւազան տանջանաց եւ ոչ խրատու՝ առ ի ձեռն Աստուած զԹուրքաստան եւ զտունն Պարսից, եւ նոքօք դատեաց զմեզ ըստ իրաւի իւրոց դատաստանացն. զի խրատու գաւազանն՝ հայրական է, իսկ տանջանացն՝ դատաւորի, որպէս Դաւիթ զտանջանս մեղաւորաց ասէ. «Բազում տանջանք են մեղաւորաց. եւ խրատք քո ուսուսցէ զիս». սմին համաձայն եւ Պօղոս Եբրայեցւոցն գրէ. «Զի թէ ի խրատու կարգի կայք, ասէ, իբրեւ յորդիս մատուցեալ է ի ձեզ Աստուած:	21:0 God took in His hand Turkestan and Persia, the scepter of chastisement, not of teaching, and by means of them He judged us, in accordance with His righteous law. For the scepter of advice is a paternal one, while (the scepter) of torments belongs to the judge. David said about the torments of sinners: “Many are the torments but Your counsel shall teach me” [Psalms 31.10 and 17.36]. Similarly, for sinners, Paul wrote to the Hebrews: “It is for discipline that you have to endure. God is treating you as sons:
21:1 Արդ Քրիստոս ի կենարար իւրում աւետարանութեանն, իւրում երկնաւոր հօրն տարեալ՝ մերձ կացոյց զմեզ նմա յընտանութիւն՝ եւ պատուիրեաց ամենայնիւ նմա նմանօղ լինել, եւ բարոյիցն քաղցրութեամբ զազգականութիւն պահել հաստատուն, բայց մեք ապստամբեցաք ի մեր քաղցր եւ ի բարի հօրէն, եւ յընտանութենէն օտարացաք:	21:1 Now Christ, in His vivifying evangelism, brought us closer to His heavenly Father, to become familiar with Him. And He commanded that (we) resemble him in all matters, and to preserve that relationship by means of good conduct. Yet we rebelled from our sweet and good Father and were alienated from His association:
21:2 վասն այնորիկ ի ժամանակի նեղութեան եւ չարչարանաց մերոց՝ անտես արար զմեզ, եւ մատնեալք եղաք ի ձեռն ազգի օտարի. եւ զօրացան ի վերայ մեր թշնամիք մեր, եւ ատելիք մեր յափշտակեցին զմեզ. եւ խոնարհ եղեն մինչեւ ի հող անձինք մեր, եւ յերկիր մածեան որովայնք մեր։ Եւ որպէս առ Մովսեսիւ տասնհարուածեայ գաւազանաւն տանջեալ զԵգիպտոս ասէր Աստուած, թէ «Այս է զօրութիւն իմ մեծ» [Եբր. ժԲ 7]. այժմ ամենայն մեզ հանդիպեցաւ:	21:2 Therefore, in the time of our need and of our torments, He ignored us, and we were betrayed into the hand of a foreign people. Our enemies grew strong against us, those who hated us ravished us; we were laid low, and our entrails congealed in the ground. It was among us as it was in the time of Moses when God said to Egypt (which had been struck ten times with (the Lord’s) scepter): [Hebrews 12.7] “This is my great might:
21:3 Նոցա ջուրն յարիւն փոխեցաւ, մեր գետք եւ ջրաշեղջք եւ գրեթէ բովանդակ հող երկրիս՝ յարիւնն ներկաւ յարեանց մերոց. ի նոցա մարմինն խաղաւարտ եռաց, մերս բովանդակ մարմին սրակոտոր եղեալ՝ անդամ անդամ յօշեցաւ. ի նոսա շանաճանճ եւ մժեխն՝ որ զտիրական դէմս երեսացն շիթոցօքն հարեալ կուրացուցանէր. իսկ ի մեզ նետիցն յարձակմունքն, որ եւս դառնագոյն վիրաւորեցին:	21:3 Their water turned to blood. Our rivers and cisterns and virtually all the soil of the country was dyed with our blood. Tumors formed all over their bodies. Our bodies were stabbed by swords, and then hacked apart, limb by limb. Dragonflies and mosquitoes rested upon (the Egyptians) which bit and blinded those lordly visages, but volleys of arrows were our fate, and they wounded more painfully:
21:4 նոցա զերիս աւուրս լոյսն ի խաւար փոխեցաւ, իսկ մեզ շիջաւ իսկ լոյսն, զի լուսոյն իսկ ընդունարանն անկեալ մահուամբ, եւ ոչ եւս յաւելու տեսանել զբարութիւն տեառն ի կեանս իւր. ի նոցա տունս դժուարահայեաց ժիժմակն սողեալ մտանէր, մերս տունք եւ եկեղեցիք, որ սարսափումն գայ ինձ ասել, ապականագործ ախտիւք այլեւ դժուարաւ՝ հոտեալ ապականեցան:	21:4 For three days, (the Egyptians’) day was turned to night. However (in Armenia) the light was entirely extinguished, for the eye itself died, nor in its lifetime shall it again see the goodness of the Lord. Horrible looking insects entered their homes, yet (these same pests) crept into our homes and churches—it terrifies me to say it—and polluted them not only with ravaging diseases, but also with an awful stench:
21:5 ի նոցա անդրանիկսն զնդայ մահաբեր հրեշտակն, մերս բովանդակ տունն բնակչօքն սպառեալ սատակեցաւ։ Ծովն միայն էր ի մէնջ պակաս. բայց թէ կշռես ըստ գործոյն, եւ զայն եւս տեսանես ի մեզ եղեալ. քանզի ո՞ր անդունդք անհնարինք քան զԹուրքաստան կամ զեզերս երկրի խորագոյն է, յորս մեր գերիքն հեռացեալ կորեան իբր ի Կարմիր ծովուն, որ արեամբ նոցին գերեացն ներկեալ էր:	21:5 The angel of death looked after their first-born sons, while here (in Armenia) whole houses with their inhabitants were wiped out, one and all. The only thing we lacked was the Sea, yet if you judge things by their outcome, you will also find that we too had our Sea. For are there deeper abysses than Turkestan or lands at the ends of the earth, whither our captives were dragged, wherein they were swallowed up as in the Red Sea, which was dyed with the blood of their captives:
21:6 Ի նոցանէ զարդ ոսկւոյ եւ հանդերձից խնդրեցին Իսրայէլացիքն ի վարձ՝ ընդ որոց ծառայեցին նոցա. զմեզ ի բնաւիցն կապուտ կողոպուտ արարին, եւ մեք նոցա չ եմք ինչ մեղուցեալ։ Ոհ, աւա՜ղ եւ վա՜յ ի վերայ անմխիթար կործանմանս:	21:6 The (Egyptians) demanded as payment from the Israelites golden ornaments and clothing in place of serving them. Yet (the Seljuks) totally stripped and pillaged whatever we had, even though we had done nothing to them. Alas and alack that inconsolable destruction:
21:7 Եգիպտացւոցն երկդիմի էր պատուհասիցն իրաւունքն, մի՝ վասն դառն ծառայութեան, որով նոքա զԻսրայէլ նեղեցին, որոց ի դատ եկեալ Աստուած ասէր. եւ երկրորդ՝ զի ծառայեցին արարածոց, եւ ոչ արարչին որ է օրհնեալ յաւիտեանս. մեք խոստովանօղ լեզու ունիմք, թէպէտ ի բարի գործոց թափուր եմք, եւ զնոցա կիրս կրեմք, քանիօ՜ն ողորմելի եմք եւ ողբոց արժանի:	21:7 There was a double justice in chastising the Egyptians: first, God tried them for the bitter servitude by which they had straitened the Israelites; second, because they worshipped created beings and not the Creator Who is blessed for eternity. Although we are devoid of good deeds, nonetheless we have the right belief and the tongue of confession. Why should we be punished the way they were? How much more pitiful are we, and (how much more) deserving of lamentation:
21:8 Ո՜վ տէր եւ արարիչ եւ Աստուած, ընդէ՞ր մերժեցեր զմեզ ի սպառ, եւ արարեր զմեզ կոխան հեթանոսաց, ծաղր եւ այպն կատականաց թշնամեաց մերոց։ Զարթիր եւ զարթո՛ զզօրութիւնս քո, եւ եկ ի կեցուցանել զմեզ, Աստուած զօրութեանց դարձիր առ մեզ եւ հատո՛ դրացեաց մերոց եօթնպատիկ ի ծոց նոցա:	21:8 Oh Lord, Creator, and God, why did You completely reject us, and cause us to be trampled underfoot by pagans and make us the object of ridicule and derision by our enemies? Arise and awaken Your might, come and save us, and requite our neighbors sevenfold:
21:9 Արդ այլ քաղաքաց եւ գաւառաց աւերանաց ժամանակն ի պակաս աւուրս յանգէր, ի տասն կամ եւս աւելի կամ պակաս. իսկ քաղաքս այս՝ զորմէ մեր զճառս արկեալ է, սա մինչդեռ ի շինութեանն էր՝ երինջ երեմեան գոլով յաստիս ուժի քաջութեան, ըստ Մովաբու, գիրգ եւ փափուկ գոլով. որոյ վաճառականքն փառաւորք երկրի, եւ առգնօղք սորա՝ թագաւորք ազգաց, որք ի գահոյս փղոսկրեայս հանգչէին, եւ միշտ զպարզեալ գինին ըմպէին եւ առաջին իւղովքն օծանէին:	21:9 Now it took ten days, more or less, (for the Seljuks) to accomplish the destruction of other cities and districts. As for the city about which we are now speaking, Melitene (Malatya), while it was still flourishing, it resembled a three-year-old heifer in the strength of its vigor and bravery, like Moab, it was tender and genteel. Its merchants were the glorious men of the country, while its shoppers were the kings of nations, who rested on ivory couches always drinking clarified wine, and anointing (themselves) with fragrant oils:
21:10 Եւ քանզի ամենայն չարեաց սկիզբն աստի առնու, որպէս եւ Մովսէս զԻսրայելէ ամբաստան լինի, «Գիրացաւ, ասէ, ստուարացաւ եւ սոնքացաւ, եթող զտէր Աստուած զարարիչն իւր» [Բ Օր. ԼԲ 15]. նաեւ Սոդոմայեցիքն յայսպիսի կենաց խանձեալք՝ անկան յանհնարին չարիսն, որպէս Եզեկիէլ իսկ յայտ առնէ ի հացի լիութենէ եւ ի յղփութենէ կենաց՝ զմայլեալս զնոսա:	21:10 All evils commence with this, just as Moses condemned the Israelites: “It waxed fat and grew thick, and became sleek, then it forsook Lord God its Creator” [II Deuteronomy 32.15]. The Sodomites, similarly, led such lives, and fell into unbelievable evils, as Ezekiel revealed, enraptured by the plentitude of bread and a rich existence:
21:11 նաեւ առաջին մարդն ի դրախտին բարիսն մին օր անարատ չ կարաց վայելել։ Եւ զի այսոքիկ են բնութեանս մերոյ սահման, յաղքատանալն տրտնջեմք եւ մեղադիր լինիմք Աստուծոյ, եւ ի հարստանալն՝ ամբարտաւանիմք, եւ իբրեւ զանմահս՝ զաշխարհէս բուռն հարկանեմք:	21:11 Even the first man was unable to enjoy the blessings of Paradise for a day untainted. Such is our nature: when growing poor, we grumble and blame God, while when growing rich, we become insolent, and like immortals subjugate the land:
21:12 Վասն այնորիկ փոխ առ փոխ փոփոխմամբն ուսուցանէ զմեզ ի չափու ունել զանձինս, եւ քան զմեր սահմանն աւելի չ ամբառնալ, զի մի՛ մեծագոյնս անկանիցիմք:	21:12 Therefore, constantly changing our condition, we are taught to know our limits and not to ascend above our bounds, so that our fall not be all the greater:
21:13 Քան զհող անարգ եւ խոնարհ այլ զի՞նչ ոք իմասցի. եւ մեր սկիզբն ի նմանէ է, եւ դարձն անդրէն ի նոյն. եւ որ բնութեանս մերոյ ստեղծիչն է, չ կամի թէ ոք կորիցէ, վասն այնորիկ չ թողու արձակասուն զոք. որքան եւ տեղի լինի խրատու՝ քաղցրութեամբ եւ հայրաբար խրատէ. եւ յորժամ անլուր խրատուն լինիցիմք, տիրական իշխանութեամբն տանջէ:	21:13 Does anyone know anything more dishonored or lowly than the soil? Yet we originated from it and return to it. However, the creator of our nature does not want anyone to be lost, and therefore does not allow any to live abandoned. As much as is possible and when it is appropriate, He advises us sweetly and with paternal counsel, but when we do not heed His counsel, He torments us with His lordly authority:
21:14 զկէսս ի մեղաւորաց աստ դատի, զի անդ թեթեւագոյն առնիցէ զտանջանսն. եւ զկէսս հանդերձելոցն պահէ, եւ են որ աստ տանջին եւ անդ, որպէս Սոդոմայեցիքն. եւ են՝ որ աստ միայն, որպէս Ղազարոսն. եւ են՝ որ անդ միայն, որպէս մեծատունն։ Այլ այս աստանօր զկայ առցէ բանս. մեք ի կարգ պատմութեանս դարձցուք:	21:14 Some sinners He tries in this world, so that in the next their torments will be the lighter, Others He keeps for the next world (to punish). And there are those, like the Sodomites, who were punished both in this world and in the next. There are those, like Lazarus, who (are punished) in this world only; others such as the wealthy (mecatunn) are punished in the next world solely. Let this discussion be closed here. We now return to our narration:
21:15 Արդ վշտաբեր տարւոյն յաշուն հասանելոյ, մինչդեռ Հոռոմք զթագաւորացն աղմկաւն էին պատանդեալ, ի մտանել արեգ ամսեանն, դարձեալ ա՛յլ զօր ել ի Պարսից, թէ յառաջնոցն եւ թէ նոր՝ ոչ գիտեմ:	21:15 During autumn of that grievous year, while the Byzantines were occupied with the clamor of kings (succession squabbles), when the month of Areg had come [October, 1057] once again another army arose from Persia, but whether it was the same one that had come before, or a new one, I do not know:
21:16 եւ ընդ անապատ տեղիս այնպէս զգուշութեամբ չոգաւ, որ չ կարաց ոք իմանալ՝ մինչեւ եհաս ի գաւառն որ կոչի Կամախ, եւ ապա անդ բաժանեալ յերկուս, կէսն չոգաւ մինչեւ ի Կողոնիա, եւ ըստ իւրեանց սովորութեանն առեալ զերկիրն յաւարի. զոր մեք ի դարձին զանցանելն ապա իմացաք:	21:16 They crossed the desert places with such caution that no one knew (they were coming) until they reached the district called Kamax. Then (the Seljuks) divided up. One group went as far as Koghonia, and, as is their wont, they ravaged the country. We learned about their passage subsequently:
21:17 Իսկ կէսն՝ ուշ եդեալ Մելիտինոյ, հասին ի վերայ նորա գիշերաւ. եւ քանզի գունդ մի հեծելազօր ի Հոռոմոց կայր պահապան քաղաքին, ի հասանել հինին յանկարծակի գրոհ տուեալ արտաքս ելին:	21:17 The other group headed for Melitene, and reached it at night. There was a brigade of Byzantine cavalrymen guarding the city, and so, when the brigands arrived, (the Byzantines) suddenly sallied forth to attack:
21:18 Եւ ի պատահելն իւրեանց՝ բազում կոտորածս առնէին յերկոցունց կողմանցն եւ ի լինել պատերազմին, քաղաքն՝ որքան ելանել կարաց, նա զերծաւ. եւ մարտիկ արքն որ մնացին, այն զհետ փախստականին չոգան. իսկ զոր ի քաղաքին ըմբռնեցին, զամենեսեան սրակոտոր արարին, կացեալ ի քաղաքին աւուրս երկոտասան, եւ ի հիմանէ բրեալ ապականեցին զնա եւ զդաստակերտս նորա շուրջանակի:	21:18 When the two forces clashed, many were killed on both sides. Meanwhile, during the battle, those who left the city were able to save their lives. The warriors who remained to fight on (eventually) fled after the fugitives. As for those seized in the city, (the Seljuks) put them all to the sword. They remained there for twelve days, digging through and ruining the city and its surrounding estates:
21:19 Եւ այս եղեւ ամբարտաւանութեան նոցա հատուցումն յանկաշառ եւ յարդարադատ տեառնէ, որ հատուցանէ իւրաքանչիւր զարժանն ըստ գործոց իւրոց:	21:19 This was the recompense of incorruptible, righteous God for the arrogance (of the people of Melitene). God requites each in accordance with his deeds:
21:20 Բայց գաւառք յԵկեղեաց ի վայր, ընդ որ գիշերաւ անցին, յորժամ գիտացին զեղեալ չարիսն Մելիտինոյ, ժողովեցան բազում զօրք աղեղնաւորացն եւ կալան զկիրճս ճանապարհին:	21:20 Now when (the inhabitants of) the districts located below Ekegheac’ (through which (the Seljuks) passed by night) learned about the evils visited upon Melitene, they assembled numerous troops of archers and seized the passes of the road:
21:21 Իսկ անօրինացն՝ քանզի այլ ճանապարհի անտեղեակ էին, եւ զլերինսն թանձրամած ձիւն ծածկեաց, նոքա անճարացեալ հինգ ամիս զձմերոցն ի գլուխ մինչեւ ի նաւասարդի ամիս՝ ի տեղին դադարեցին, եւ զերկիրն ի յուսոյ կենաց բարձին. եւ զանհնարին չարիսն՝ զոր անդ գործեցին, թողին յիշատակ ազգաց յազգս:	21:21 Since the infidels did not know about any other road, and since the mountains were covered with heavy snow, they were obliged to stay right where they were for five months of winter, from its inception until the month of Nawasard [November, 1057- March, 1058]. The country despaired of life. (The Seljuks) left a remembrance forever of the unbelievable inequities they occasioned there:
21:22 զի զտղայսն եւ զայլ ապաժամեանսն նշաւակ եդեալ, աշտէիւք եւ նետիւք խաղալով, չարաչար խոցոտելով՝ սատակէին, եւ ոչ կաթէր ի բնութիւն նոցա գութ ողորմութեան. թողում ասել զորս ի գրկաց ծնողացն առեալ զտղայսն զքարի հարկանէին. իսկ զբարեշուք կանանցն եւ որք ի սենեկի սնեալ էին աղջկունք, զնոցա խայտառականս զի՞նչ պիտոյ է մեզ եւ ընդ գրով արկանել. տեսանե՞ս զչափ չարեացն յորժամ Աստուած ի ձեռաց թողու, թէ քանի՜ անհնարին է:	21:22 They took the young boys and other little children and used them as targets, wickedly piercing and killing them with lances and arrows. Nor did any feelings of pity find their way into their natures. I need not mention the children who were torn from their parents’ embrace: the boys were hurled against rocks, while the attractive women and girls who had been reared in comfort were disgraced. Why should I record it? Do you see how unbearable the measure of tribulations is when God withdraws His hand from us:
21:23 Եւ վասն զի պակասեաց կերակուր մարդոյ եւ անասնոյ, նոքա ի բռնութենէ կարեացն հարկեալ, ելին ընդ Խորձեան ի վեր. եւ քանզի ի նոցա երկիւղէ ճանապարհք հատեալ էր, եւ ձիւն թանձրութեամբ դեռ ունէր զերկիրն, նոքա կրկին առնէ՛ին զընթացսն. յառաջ զձի եւ զջորի երամակ արարեալ՝ դատարկ վարէին, եւ ճանապարհ բանային, եւ ապա զգերին եւ զաղխն յետոյ տանէին. եւ այնու ընթացիւք եկին մինչեւ ի գլուխ գաւառին ի գիւղն որ կոչի Մորմրեանս:	21:23 Victuals for man and beast gave out. Therefore (the Seljuks), driven by the severity of their need, went up toward Xorjean (district). But because the roads were cut because of (the people’s) fear of them, and since snow still thickly covered the country, they went twice as quickly as before. They allowed herds of horses and donkeys to run ahead unimpeded, thus opening a path. Then the captives and baggage went. In this fashion they reached the edge of that district and the village named Mormreans:
21:24 Եւ քանզի բերդ ունէր գիւղն, ժողովեալ էին ամենայն բնակիչք տեղւոյն։ Իսկ Պարսիկն յորժամ եհաս անդ, իջեւանս արար, քանզի կարծեաց՝ թէ հեծեալ կայ ի բերդին. կուռ հարեալ ձեանն՝ պատրաստութիւն արար պատերազմի:	21:24 Now this village had a fortress, and for that reason all the inhabitants of the place had assembled there. When the Persians reached it, they encamped, since they thought that there was a cavalry force within the fortress. Packing down the snow, they commenced preparing for battle:
21:25 Եւ երթեալ, որ գլխաւոր էր նոցա բերդին առաջի, սկսաւ բանս ինչ խօսել առ որ ի բերդին իշխանն էր. բազում շատրուանօք ծածկեալ էր զձիւնն. յորոյ վերայ նստեալ ասպար առաջի ունելով, եւ մեծամիտ ամբարտաւանութեամբ դժոխալուր բանս բարբառէր. եւ որ ի յամրոցին իշխանն էր՝ դիպօղ ժամու մնացեալ, ի թիւրիլ ասպարին, եւ նա զփողիցն հարեալ նետիւ՝ առ ժամայն սատակեաց:	21:25 Their chief went before the fortress and started saying something to the prince of the fortress. He had covered the snow with numerous pavilions and was sitting on (one of) them, with a shield before him speaking harsh words with arrogant conceit. The prince of the stronghold, who had been awaiting an opportune moment, (acted) when the shield curved over to one side. He shot at (the Seljuk’s) throat with an arrow, and killed him instantly:
21:26 Եւ քանզի զօր ի Հոռոմոց զայր ի յետոյ, որք առժամայն փողս հնչեցուցին, զոր լուեալ անօրինացն, փախստական եղեն. իսկ որ ի բերդին էին, ելեալ զգերի եւ զաւար որքան կարացին՝ ի ներքս տարան. բայց Հոռոմն չ էր եկեալ յառաջ։ Իսկ Պարսիկն յորժամ ետես եթէ չ իք այլ զօր, դարձ արար ի վերայ՝ եւ յաւարառուացն որոց հանդիպեցաւ՝ զնոսա կոտորեաց, եւ զմնացեալսն առ եւ դարձաւ:	21:26 Then a Byzantine army came up from behind, and immediately started sounding their horns. Hearing this, the infidel fled, while those within the fortress came out and took as many captives and as much loot as they could back inside. However, the Byzantines did not advance. Now when the Persian( s) saw that another army was not there, they turned around and killed whomever they encountered, gathered up the loot, scooped up the rest, and turned back:
21:27 Եւ երթեալ մերձ ի սահմանսն Եղնուտին, ելին եւ նոքա եւ մարտ եդեալ թափեցին բազում գերիս, եւ լցան աւարաւ, զոր առեալ մտին ի բերդն։ Իսկ արիւնարբու գազանացն պարտաւորեալ ի շիփս եղեալ, եւ ի մտանել նոցա ի սահմանս Տարօնոյ, իջին զօրք ի լեռնէն Սիմն կոչեցեալ, զոր մարդկան սովորութիւնք Սանասունք ասեն ըստ անուան նախնւոյն իւրեանց. եւ ի դիմի հարեալ, յաղթեցին եւ կոտորեցին զամենեսեան. եւ զառ եւ զգերի թափեալ, դարձան ուրախութեամբ փառաւորելով զԱստուած:	21:27 Going close to the borders of Eghnut, (the people there) similarly sallied forth, battled with them, freed many captives, filled up with booty, and then went back inside the fortress. Having been defeated, the blood-thirsty beasts were thrown into confusion. When they entered the boundaries of the Taron (district), an army descended from Sim mountain, customarily styled Sanasunk’ after their forebear. This army struck at them, vanquished, killed (virtually) all of them, retrieved captives and booty, and returned in joy, glorifying God:
21:28 Ի սոյն ամի այրեցին զգեղեցիկ ապարանս սուրբ Կարապետին, զոր Հրահատ ոմն ի գործակալաց մեծին Գրիգորի որդւոյ Վասակայ՝ մեծաւ ջանիւ շինեալ էր, մինչ երկրին տէր էին. զժամատունն որ առաջի սուրբ Կարապետին, զոր գեղեցկայարմար պատրաստութեամբ յարդարեաց ի փառս եւ ի պատիւ մեծի վկային եւ Կարապետին Քրիստոսի. նաեւ զայլ շինուածսն եւ զփայտակերտ եկեղեցին զոր սուրբ Գրիգոր կոչեն։ Եւ էր թուականիս մերոյ ամք հինգհարիւր եօթն յորժամ այս այսպէս եղեւ:	21:28 During the same year, (the Seljuks) burned down the beautiful residence of the blessed (monastery of) Karapet (the Precursor, John the Baptist) which had been built with great labor by a certain Hrahat, one of the colleagues of Vasak’s son, the great Gregory, when he was lord of the country. They also burned the belfry located in front of St. Karapet (which had been built in a gorgeous style to the glory and honor of the great martyr and precursor of Christ), as well as other structures, and the wooden church called St. Gregory. This occurred in the year [507] of our (Armenian) [1058] era: