Ղեւոնդ 1-20 Ghevond

20:0 Իսկ ի գալ միւսոյ ամին դարձեալ զօր գումարէր բազում քան զառաջինն եւ տայր ի ձեռս զօրավարին Մսլիմայ եւ առաքէր ի վերայ աշխարհին Յունաց:	20:0 Now at the commencement of the next year once more (the caliph) assembled a force—larger than the previous body—entrusted it to general Maslama, and sent it against Byzantium:
20:1 Որոյ ուխտ եդեալ երդմամբ չափ եղբօր իւրում՝ ոչ դառնալ առ նա մինչեւ կատարեսցէ զկամս անձին իւրոյ, զի ուխտ եդեալ էր զայս, բառնալ զթագաւորութիւնն եւ կործանել զքաղաքն ի հիմանց, որ կոչի Կոստանդնուպոլիս, եւ զզանազան հիմնարկութիւնս սրբոյն Սոփիայ, որ ի վերնոյն իմաստութենէ շինեցաւ յերկրի տուն Աստուծոյ՝ պղծալից դիցապաշտութեանն շինել տեղի երկրպագութեան:	20:1 The caliph made his brother swear an oath that he would not return to him until he had implemented his will, for he had vowed that he would destroy that empire and raze to the foundations the city called Constantinople and the numerous institutions of (the cathedral of) St. Sophia, which had been built with heavenly wisdom as a house of God on earth. And (he swore that) he would build there a place of loathsome devil-worship, (a mosque) as a place of worship:
20:2 Եւ զայս ամենայն հաստատեալ ի սրտի իւրում՝ խաղացեալ յառաջ բազմութեամբ զօրացն հասանէր յաշխարհն Յունաց եւ բանակէր առ եզր ծովուն Պոնտոսի ամենայն աղխիւն իւրով:	20:2 With all these (promises) as his firm intent, (Maslama) advanced with the multitude of his troops to the land of the Byzantines. He pitched camp by the shores of the Pontic (Sea) with all his materiel:
20:3 Եւ իսկ եւ իսկ խրոխտալով ընդ արքային Լեւոնի՝ յղէր դեսպան եւ գրէր հրովարտակ առ նա այպանութեան, յորում էին բազում ձաղանք, որ ունէր օրինակ զայս. «Զի՞նչ է յամառութիւնդ, յոր ապաստանեալ ոչ եկիր ի հնազանդութիւն հարկատրութեանս մերոյ. զի ամենայն ազգք սարսեալ դողացին ի մէնջ:	20:3 As if to demonstrate his surliness toward Emperor Leo, (Maslama) dispatched an emissary to him with a letter full of contempt and ridicule, with the following import: “Why this stubborness, and why have you not come forth to us as a tax payer? For all nations quake in fear of us:
20:4 Իսկ դու յո՞վ ապաստանեալ այդպէս կարծրանաս ընդդէմ մեր. ո՞չ ապաքէն լուար զչարիսն, զոր ածաք ի վերայ ամենայն թագաւորութեանց, որք ընդդէմ դարձան իշխանութեանս մերոյ, զորս խորտակեալ փշրեցաք իբրեւ զանօթ խեցեղէն, եւ մեր եղեն ամենայն պարարտութիւնք երկրի. քանզի հրամանն տեառն եւ խոստումն որ առ հայրն մեր Իսմայէլ՝ ի գլուխ ել, եւ զամենայն թագաւորութիւնս վանեալ պարտեցաք:	20:4 Whom are you relying on to help you that you reject us? Could it be that you have not heard about the evils we visited upon all those kingdoms which turned against our sovereignty, kingdoms which we have smashed and pulverized like clay pots? All the world’s wealth has become ours because the Lord’s command and the promise (made) to our father Ishmael has been fulfilled. And indeed, we have conquered every kingdom:
20:5 Կամ թէ եւ զայդ ո՞չ տեսեր, ո՛րչափ վտանգ եհաս ի վերայ երկրիդ քո յաւուրս քոյոյ թագաւորութեանդ. զի ձեռամբ իմով աւերեցի զբազում քաղաքս եւ սրով իմով կոտորեցի զբազմութիւն զօրաց քոց:	20:5 Or perhaps you have not observed how many calamities have been visited upon your country during your reign. With my own hand I have ruined many of your cities, and with my own sword I have slain multitudes of your troops:
20:6 Այլ արդ գիտութիւն լիցի քեզ, զի եթէ ոչ մտցես ընդ հարկատրութեամբ իմով՝ ուխտ եդեալ եմ երդմամբ՝ զի ոչ տեսից զերկիր ծննդեան իմոյ, մինչեւ բարձից զթագաւորութիւնդ քո եւ կործանեցից զամրութիւն պարսպաւոր քաղաքիդ, յոր յուսացեալդ ես, եւ զանուանեալդ քո Սոփիա, որ է տուն երկրպագութեան քո՝ արարից ի լուալիս զօրաց իմոց, եւ զփայտ խաչիդ որում երկրպագես՝ խորտակեալ ջախջախեցից ի գլուխ քո. զի օգնութիւնք եւ պարծանք հաւատոյս մերոյ մեծ է առաջի տեառն:	20:6 Know this: if you do not become tributary I have sworn an oath that I will not return to the land of my birth until I have eliminated your kingdom and wrecked the fortifications of that city whose walls you rely on. And as for that place of your worship which you named (Haghia) Sophia, I will turn it into a bath house for my soldiers and the wood of the cross that you revere I will smash over your head, for the glory of our faith is great before the Lord and He will aid us:
20:7 Զայսոսիկ եւ եւս վատթարագոյնս յղէր նախատինս առ կայսրն Լեւոն: Իսկ նորա ընթերցեալ զգիրն այպանութեան՝ վաղվաղակի հրաման տայր հայրապետին հանդերձ սինկղիտոսիւն եւ ամենայն բազմութեամբ քաղաքին՝ մի պակասեցուցանել զհնչիւն փառատրութեան ի սրբոյն Սոփիայ մինչեւ յերիս աւուրս:	20:7 Maslama wrote these and worse insults to Emperor Leo. (Leo), as soon as he had read the mocking letter ordered the patriarch Germanus, [715-730], the senate, and the entire multitude of the city to ceaselessly glorify (God) for three days at (the cathedral of) St. Sophia:
20:8 Եւ դղրդեցաւ ամենայն քաղաքն ի տեղի պաշտամանն ըստ հրամանի կայսերն: Ապա եւ ինքն թագաւորն յարուցեալ՝ ժամանէր ի սուրբ քաւարանն եւ զգիր նախատանացն առեալ ի ձեռն տարածեաց առաջի տեառն, ըստ նմանութեան Եզեկեայ, յուշ առնելով զբազմախնամ ներողութիւն փրկչին մերոյ, զոր ի սկզբանց պահեաց զողորմութիւն առ սիրելիս իւր:	20:8 By the emperor’s command the entire city was aroused (to go) to the place of worship. Then the emperor himself arose and went to the blessed sanctury holding out the letter of insults in his hand, like Hezekiah invoking the indulgent forgiveness of our Savior who from the start had reserved mercy for those dear to him:
20:9 Մաղթէր արտասուօք զբոլորեցունն Աստուած՝ օգնական լինել եւ ի վրէժխնդրութիւն հասանել չարասէր թշնամւոյն:	20:9 Tearfully did (Leo) beseech the God of all to give aid (to the Byzantines) and to exact vengeance on the malevolent enemy:
20:10 Յուշ առնէր եւ զեպերանս նախատորդւոյն, ասելով զդաւթեանն բանն. «ո՛րչափ չարացաւ թշնամին ի սրբութեան քում, պարծեցան ատեցողքն ի մէջ բարեկենդանութեան իւրեանց, եդին անձամբ անձանց զյաղթութիւն, եւ զայցելութիւնն ի վերուստ ոչ ծանեան:	20:10 He also mentioned the condemnation of the reproacher, reciting the Davidic psalm which says: “How the enemy have corrupted Your holy place and Your enemies have boasted of their wealth. They set themselves their own victory and did not recognize the visitation from [Psalms 73, 3-4] Heaven:
20:11 Զայս եւ զսոյնպիսիս բազումս հեղոյր առաջի տեառն խոստովանութիւնս, յերկարաձգեալ մինչեւ յերիս աւուրս անճաշութեամբ կատարէր զուխտ աղօթիցն:	20:11 This verse and many others like it did he pour forth before the Lord in confession, prolonging his prayers with fasting for three days:
20:12 Իսկ յետ այսորիկ գրէ հրովարտակ առ Մսլիմ զօրավարն Իսմայելի, որ ունէր զօրինակ զայս. «Ընդէ՞ր պարծեցար ի չարութեան, հզօ՛րդ զանօրէնութիւն, եւ սրեցեր իբրեւ զածելի զնենգութիւն եւ ամենակալին ընդվզեալ մեծաբանեցեր. զապիրատութիւն ի բարձունս խորհեցար զՔրիստոսէ փրկչէն մերմէ եւ զվերընկալ աթոռոյ նորա:	20:12 After this he wrote a letter to General Maslama with the following import: “Why do you take pride in your wickedness, chief of the infidels? Why do you sharpen your treachery like a razor? Why do you brazenly boast before the Almighty? You insolently envision our Savior and His throne:
20:13 Վասն որոյ յուսացեալ յողորմութիւն նորա, զոր նախատեցեր, եթէ հատուսցի քեզ փոխարէն չարութեանդ քո, եւ զբերանդ պղծութեան զոր բացեր ի վերայ թագաւորին թագաւորաց եւ քաղաքիս նորա եւ տաճարի փառաց անուան նորա եւ իմ, զի պահապան եմ աթոռոյն Քրիստոսի՝ կարկեսցէ տէր ըստ նզովից մարգարէին Դաւթի, որ ասէ, թէ խցցին բերանք այնոցիկ, որ խօսին զանօրէնութիւն:	20:13 For these reasons we hope that His mercy which you insult will repay you for your wickedness and that He will silence that abominable mouth of yours which you opened against the King of Kings and His city, and this temple to the glory of His name, and against me, the protector of the throne of Christ. (May God punish you) in accordance with the curses of the prophet David, who said that those mouths which speak iniquity will be silenced:
20:14 Այլ մեք «ոչ եթէ յաղեղն մեր պարծիմք, եւ ոչ սրով մերով կեցցուք, այլ աջ տեառն եւ բազուկ նորա եւ պահպանող զօրութիւն լուսոյ երեսաց նորա» կարող է խորտակել զայնոսիկ, որ պարծին յամբարտաւանութիւն իւրեանց իբրեւ զքեզդ, որ ոչ ածեր զմտաւ երբէք, եթէ զորս խողխողեաց սուր քո, եւ կամ գերեցան յերկրէս իմմէ՝ խնդրի արիւն նոցա ի ձեռաց քոց:	20:14 As for us, we do not boast of our bows nor do we live by our swords. Rather, it is the right hand of the Lord and His arm and the protecting power of the light of His face which can destroy those who boast in their impudence, the way you do. It has never entered your mind that blood will be demanded from you for those you slaughtered with your sword and those you led into slavery from my country:
20:15 Քանզի ոչ վասն արդարութեան գործոց քոց, այլ վասն մերոց անօրէնութեանց թողացոյց զգաւազան մեղաւորաց ածել ի վիճակս արդարոց, զի զչափ առցուք տկարութեանս մերոյ եւ խրատեսցուք գնալ ըստ կամաց հաճոյից արարչին:	20:15 That is because it was not due to the righteousness of your deeds but because of our own impiety that (God) permitted the rod of sinners to be visited upon the righteous, so that we take measure of our weakness and be counseled to behave according to whatsoever pleases the Creator:
20:16 Այլ դու փորձեսցե՛ս զտէր Աստուած մեր. զի կարող է զքեզ ամենայն բազմութեամբ քո մատնել խորոց ծովուդ, ծփելով զջուրս ծովուդ, որպէս զխստասիրտն Փարաւոն մատնեաց խորոց Կարմիր ծովուն:	20:16 You are testing the Lord our God. But He can sink you and all your multitude in the depths of the sea by agitating the waves, precisely the way the hard-hearted Pharaoh was consigned to the depths of the Red Sea:
20:17 Քանզի գաւազանն Մովսիսի էր, որով դարձաւ ջուրն ի վերայ եգիպտական զօրուն, եւ խորասոյզ կորստեամբ դատեցաւ, եւ գաւազանն այն ունէր օրինակ զամենազօր նշանի խաչիս Քրիստոսի, որ ի քէն այսօր նախատեալ եղեւ:	20:17 It was the wand of Moses which turned the waters upon the Egyptian troops and destroyed them by drowning. That wand was the model of the all powerful Cross of Christ which today you have insulted:
20:18 Այլ արդ եթէ դառնալով դարձցիս յինէն՝ ընտրեցեր զբարին անձինդ եւ զօրացդ քոց. ապա թէ ոչ՝ զոր ինչ ստիպիսդ ի խորհուրդ քո՝ արա՛ վաղվաղակի: Եւ տէր արասցէ զբարին եւ զհաճոյսն առաջի իւր, եւ զդատաստանսն իւր դատեսցի եւ զժողովուրդ իւր փրկեսցէ եւ զնեղիչս մեր կորագլուխ ամօթով դարձուսցէ ի մէնջ:	20:18 But now, if you turn around and distance yourself from me you will choose what is good for yourself and for your troops. Otherwise quickly do whatever is obsessing you. And let the Lord determine what is good and pleasing in His presence, and let Him pronounce the verdict. Let Him save His people and deliver us those who have troubled us, with their heads bowed down in disgrace:
20:19 Իսկ իբրեւ ընթեռնոյր զայս հրովարտակ զօրավարն Իսմայելի՝ եւս առաւել սրտմտէր բարկութիւն նորա. եւ զայրացեալ գազանաբար համբառնայր մարտնչել ընդ հաստատուն վիմին, զի որսասցի յորոգայթ իւր ըստ արժանւոյն. զի ի տեառնէ խստանայր սիրտ նորա:	20:19 As soon as the Ishmaelite general read this letter he became even more furious and rose up like a wild beast to do battle against the solidity of a rock, so that he be caught in his own trap, as was fitting. For it was the Lord Who hardened his heart:
20:20 Եւ տայր հրաման զօրաց իւրոց նաւս կազմել. եւ վաղվաղակի կատարէր հրամանն, քանզի զբազում աւուրս պատրաստեալ էր զնաւսն: Եւ նոյնժամայն մտեալ ի նաւսն ամենայն աղխիւն իւրեանց՝ երթեալ մերձենայր ի քաղաքն:	20:20 Then he ordered his soldiers to prepare the boats and they implemented this command at once, since the ships had been in readiness for many days. (General Maslama) took ship right away with all his gear, and approached the city of Constantinople:
20:21 Իբրեւ ետես կայսրն Լեւոն զբազմութիւն զօրացն անտառացեալ ի վերայ ծովուն՝ տայր հրաման կազմել զվանդակակապ կազմած երկաթեղէն պարսպին, եւ աղխեալ զդուռն շղթայագործ ամրոցին՝ եւ ոչ ումեք ետ պատերազմել ընդդէմ թշնամեացն. քանզի մնայր ի վերուստ լինել այցելութիւն նմա եւ վրէժխնդրութիւն ըստ գործոց իւրոց:	20:21 When Emperor Leo saw the multitude of troops—like a forest on the sea—he ordered the iron fence for the wall to be secured, and closed the doors of the fortress with a chain, and did not allow anyone to fight the enemy. For he remained awaiting a visitation from On High and (was waiting to see) vengeance meted out (to Maslama) in accordance with his deeds:
20:22 Եւ իսկոյն հրամայէ հայրապետին հանդերձ սինկղիտոսիւն եւ ամենայն բազմութեամբ քաղաքին՝ կատարեալ եւ ջերմ հաւատով առնուլ ընդ ինքեանս մարտակից զանյաղթելի եւ զպայծառացեալ նշան խաչին Քրիստոսի:	20:22 Leo immediately ordered the patriarch, the senate, and the entire multitude of the city to take the invincible and glorious sign of Christ’s Cross with them in steadfast faith:
20:23 Եւ ինքն թագաւորն ընդ ամենայն բազմութեանն բառնայր զանպարտելի յաղթութիւնն ի վերայ ուսոցն, եւ ժողովուրդն զհնչիւն փառատրութեանն բարձրացուցանէին ի վեր եւ զբուրումն անուշահոտութեան խնկոցն, եւ զպայծառութիւն մոմեղինացն եւ ջահիցն առաջի եւ զկնի բերելով ի պատիւ յաղթող եւ պատուական խաչին:	20:23 The emperor himself went through the midst of the crowd carrying that undefeatable triumph (the Cross) on his shoulders, while the people glorified Heaven with fragrant incense and glowing candles and torches before and behind the victorious and venerable Cross to pay honor to it:
20:24 Եւ բացեալ զդուռն քաղաքին՝ ելին արտաքս ամենայն բազմութիւն, համբարձեալ զնշան խաչին ի վերայ ջուրցն ասելով, «օգնեա՛ մեզ, Քրիստոս որդի Աստուծոյ, փրկիչ աշխարհաց»: Եւ զայս բարբառ երեքկին առաքեալ ի վեր յերկինս՝ հարկանէր նշանաւ խաչին զջուրս ծովուն, դրոշմելով ի վերայ զտէրունեան գիծն:	20:24 Then the entire multitude opened the city gates and emerged, raising up the Cross over the waters and crying out: “Help us, Christ, son of God, saviour of the world.” Having broadcast these words to the heavens above three times, (the emperor) struck the waters of the sea with the symbol of the Cross, imprinting the outline of the Lord’s Cross upon it:
20:25 Եւ նոյնժամայն դղրդեալ խորք ծովուն ի զօրութենէ սրբոյ խաչին՝ եռացոյց ի վեր զալիս իւր ուժգին շարժմամբ. եւ սաստիկ նաւաբեկութիւնք լինէին եւ մեծ խորտակումն զօրացն Իսմայելի, մինչեւ մեծ մասն զօրացն ընկղմէր ի ջուրս ծովուն, եւ ըստ փարաւոնեան զօրուն զծովապատիժ բարկութիւնն կրեաց:	20:25 At once, through the power of the holy Cross, the depths of the sea churned and violently pounding waves rose up causing a massive destruction of ships, and a great drowning of the Ishmaelite troops—to the point that most of the troops drowned in the waters of the sea just as Pharaoh’s troops had borne (divine) wrath from the punishing sea:
20:26 Եւ զմասն ինչ մնացեալ զօրուն ի տախտակսն՝ տարեալ հանէր յայնկոյս ծովուն յաշխարհն Թրակացւոց, եւ զոմանս ի կղզիս հեռաւորս վարեալ ընկենոյր. քանզի էին բազմութիւն զօրացն աւելի քան [զԾ] բիւր արանց: Իսկ որ ի վտանգաւոր նեղութենէն զերծան ի ցամաք՝ ոչ եղեւ ձեռնամուխ մատնել ի սուր անողորմ, այլ ետ հրաման պահել զնոսա պաշարմամբ. զի ոչ ուրեք գոյր հնար ելանել նոցա ի խնդիր կերակրոց:	20:26 A portion of the troops, clinging to planks, was carried to the far coast of the sea, to the land of Thrace, while other (survivors) were washed up onto distant islands. For the multitude of troops exceeded [500,000] men. As for those who had escaped the disaster and were on dry land, (the emperor) did not permit them to be mercilessly slain. Rather he commanded that they be kept besieged there as there was no means of their getting food:
20:27 Եւ սով մեծ լինէր ի բանակին նոցա մինչեւ սպառել զձիս եւ զջորիս: Ապա յետ այնորիկ ձեռնամուխ լինէին ի հարճս եւ ի ծառայս՝ փողոտել եւ ուտել, զի լցցեն զսովառութիւնն իւրեանց: Իսկ ապա բազում աղերսանօք աղաչէր զԼեւոն կայսր առնել ողորմութիւն ընդ նմա եւ թողուլ ի պաշարմանէն. քանզի մնացին սակաւք ի բազմաց:	20:27 Great hunger descended upon those troops which had already devoured their own horses and mules and now turned to slaughtering their concubines and servants to eat and satiate their hunger. Then did they direct many entreaties to Emperor Leo to have mercy on them and give them provisions. For out of many, only a few survived:
20:28 Իսկ թագաւորն Լեւոն զմտաւ ածէր զայն, զի տէր հատոյց զվրէժխնդրութիւն թշնամեացն, արար ողորմութիւն մեծ ի վերայ նորա. եւ կոչէր զնա առ ինքն եւ խօսէր ընդ նմա բազում դատաստանօք: Յուշ առնէր եւ զանամօթ լրբութիւն նորա, թէ «ընդէ՛ր արդեօք կամեցեալ յարձակեցար ի վերայ երկրիս մերոյ, եւ յանխնայ կոտորեաց սուր քո զզօրս իմ, եւ վարեցեր զբնակիչս քաղաքաց իմոց ի գերութիւն:	20:28 Emperor Leo, considering that the Lord had exacted revenge upon the enemy, showed great mercy on them. He summoned (Maslama) to him and greatly upbraided him, recalling his shameless impudence. “Why,” (Leo asked) “did you want to attack our country, mercilessly put my troops to the sword and lead the inhabitants of my cities into slavery:
20:29 Եւ արդ կենդանի է տէր՝ զի որդի մահու ես դու, եւ ոչ ես արժանի կենաց. այլ որովհետեւ զդատաստանս իմ տէր դատեցաւ ի դարձոյց զանօրէնութիւն քո ի գլուխ քո եւ զարիւն անձանց անմեղաց խնդրեաց ի ձեռաց քոց՝ ես ոչ մխեցից զձեռս իմ ի քեզ եւ ոչ դատեցայց զքեզ ըստ արժանեաց. զի ահա անձն քո ի ձեռին իմ է, եւ իշխան եմ ի վերայ ձեր՝ սպանանել եւ կեցուցանել. բայց ոչ մեռցիս. այլ երթ, պատմեա զմեծամեծս Աստուծոյ զօրութեանցն՝ զոր տեսեր:	20:29 Our Lord (represents) life, while you are the son of death and unworthy of life. Indeed, the Lord has judged my case and turned your impiety back upon your own heads and demanded from you the blood of the innocent (which you shed). So I shall not put forth my hand against you and not judge you as is fitting. For behold, you are in my hands. I am sovereign over you, to kill or spare (you as I choose). But you will not be killed; rather, go and narrate (to others) the powers of God which you have witnessed:
20:30 Պատասխանի ետ Մսլիմ կայսերն եւ ասէ. «զի՞նչ կարացից խօսել առ այդ առաջի քո, զի արդարեւ ոչ եմ արժանի կենաց. զի ոչ են սակաւ յանցանք իմ, զոր գործեցի ընդ երկիր քո. այլ դու մեծ արարեր զողորմութիւն քո առ իս՝ ապրել անձին իմոյ, քանզի սխալանաց իմոց ես ինձէն վկայեմ: Այլ որովհետեւ անկաւ ի սիրտ քո ողորմութիւն առնել ի վերայ իմ՝ արձակեա զիս ի տեղի իմ, եւ ուխտեցից առ քեզ՝ ոչ եւս ելանել ի պատերազմ:	20:30 Then Maslama responded to the emperor: “What shall I say before you about these things, for truly I am unworthy of life. The crimes which I have committed against your country are not few in number. You have displayed great mercy to me by allowing me to live, for I testify to my own errors. Since it has entered your heart to have mercy on me, release me to go home and I will vow that I will no longer wage war against you:
20:31 Եւ հրամայէր նմա զխնդիրն: Իսկ նորա պատրաստեալ՝ մտանէր ի նաւ, ուշ եդեալ անցանէր ընդ Միջերկրեայս եւ դառնայր յերկիր իւր մեծաւ ամօթով: Եւ ելանէին ընդ առաջ նորա ի քաղաքաց քաղաքաց վայիւք եւ ճչովք եւ զճակատ հարկանելով եւ զմոխիր ցանելով ի վեր:	20:31 Emperor Leo so ordered. Maslama readied himself and boarded a vessel, cautiously traversing the Mediterranean and returning to his own country in great disgrace. As he went from city to city, he was greeted with sighs and sobs, the beating of foreheads and the pouring of ashes over them:
20:32 Իսկ նորա ամօթով մեծաւ կորագլուխ եղեալ յանդիմանէր եւ ի նոցանէ բազում կշտամբանօք կշտամբէր. եւ ոչ ինչ աւելի պատասխանի առնէր, բայց զայս եւեթ ասէ. «ոչ կարէի ընդ Աստուծոյ կռուել»: Եւ յետ այսորիկ գնաց ի տուն իւր, եւ ոչ էարկ սուր ընդ մէջ իւր մինչեւ ցօր մահուան իւրոյ:	20:32 And he, with his head bowed in great shame, encountered great insults from them, but could only make this response: “I was unable to fight against God.” Thereafter he went home and, to the day of his death, did not gird a sword to his waist: