4:76 Եւ այլ զի՞նչ եւս երկրորդեցից առաջի ձերոյ քաջ նահատակութեանդ, զի քան զիս տեղեկագոյնք եւ հմուտք էք սուրբ կտակարանացն:

 4:76 What else can I repeat before you valiant warriors, for you are more versed and learned than I in the Holy Testaments:

4:77 Դաւիթ ի մանկութեան ժամանակին քարիւ կործանեաց զմեծ բլուրն մսեղէն, եւ ոչ ինչ զանգիտեաց յահագին սրոյ հսկային. ցրուեաց զգունդս այլազգեացն, եւ ապրեցոյց զզաւրսն ի մահուանէ եւ զժողովուրդսն ի գերութենէ. եւ եղեւ անդրանիկ թագաւորացն Իսրայելի, եւ անուանեցաւ հայր Որդւոյն Աստուծոյ:

 4:77 David in the time of his youth slew the great mountain of flesh with a stone, quite unfearful of the giant’s fearsome sword. He scattered the forces of the foreigners and saved his army from death and the people from enslavement. He became the first of the kings of Israel and was called the father of the Son of God:

4:78 Նա անուանեցաւ առ ի պէտս ժամանակին, եւ դուք ճշմարիտ ծնեալք ի Սուրբ Հոգւոյն՝ որդիք էք Աստուծոյ եւ ժառանգակիցք Քրիստոսի:

 4:78 He was so called for the needs of the time; while you, truly born of the Holy Spirit, are sons of God and heirs of Christ:

4:79 Մի՛ ոք զձեր բաժինն ի ձէնջ հատանիցէ, եւ զձեզ աւտարախորթս արարեալ՝ տարաբաժին հանիցէ:

 4:79 Let no one deprive you of your portion, or estrange and alienate you:

4:80 Յիշեցէք զամենայն զաւրավարսն զառաջինսն Իսրայելի՝ զՅեսու, զԳեդէովն, զԵփիթայեա եւ զայլս ամենեսեան, որք ճշմարիտ հաւատովք էին. հարին կոտորեցին զզաւրսն հեթանոսաց, եւ սրբեցին զերկիրն ի պիղծ կռապաշտութենէն:

 4:80 Remember all the earlier generals of Israel: Joshua, Gideon, Jephthah, and all the others who were of the true faith. They smote and slew the armies of the heathen, and purified the land from their foul idolatry:

4:81 Եւ վասն հաստատուն արդարագործութեանն, որ ոչ ինչ երկմտեցին ի խորհուրդս իւրեանց, արեգակն եւ լուսին առանց ականջաց լուան եւ կատարեցին զբան հրամանի նոցա. ծով եւ գետք ճանապարհ գործեցին առաջի նոցա ըստ ոչ սովորութեան:

 4:81 On account of their unwavering righteous conduct—as they never hesitated in their intentions—the sun and moon, which have no ears, heard and fulfilled their command. The sea and rivers made a path before them, contrary to their usual nature:

4:82 Եւ բարձրացեալ պարիսպք քաղաքին ձայնիւ լոկով անկեալ կործանեցան ի վրէժխնդրութիւն աւրինացն արդարութեան:

 4:82 The high walls of the city at a mere sound collapsed and were destroyed in requital for the just religion:

4:83 Եւ այլքն ամենայն, որ ըստ հաւատոց քաջութիւնս կատարեցին ի դարս իւրաքանչիւր, գովեցան ի մարդկանէ եւ արդարացան յԱստուծոյ:

 4:83 And all the others who performed acts of valor in each one’s age in accordance with their faith were praised by men and justified by God:

4:84 Ապաքէն նոյն Տէր է ի սկզբանէ եւ մինչեւ ցայսաւր եւ առ յապա, եւ յաւիտենից յաւիտեանս, եւ անդր քան զամենայն յաւիտեանս:

 4:84 So, the Lord is the same from the beginning up to today and forever, for age after age and beyond all eternity:

4:85 Ոչ նորոգի, զի ոչ հնանայ. ոչ մանկանայ, զի ոչ ծերանայ. ոչ փոփոխի անյեղեղուկ բնութիւնն Աստուծոյ. որպէս եւ ինքն ասէր բերանով սուրբ մարգարէիցն. Ես եմ, ես եմ, ես նոյն եմ ի սկզբանէ մինչեւ յաւիտեան. ոչ տամ զփառս իմ այլում, եւ ոչ զքաջութիւնս իմ դրաւշելոց:

 4:85 He becomes neither new nor ancient, grows neither young nor old. The immutable nature of God does not change. As he himself said through the mouth of the holy prophets: ’I am, I am; I am the same from the beginning forever. I give not my glory to another or my deeds of valor to sculpted images. ’:

4:86 Զայս գիտելով, եղբարք, մի՛ թուլութեամբ լքանիցիմք, այլ պնդութեամբ սրտիւ եւ հաստատուն հաւատովք կամակար յարձակեսցուք ի վերայ թշնամեացն, որ յարուցեալ գան ի վերայ մեր:

 4:86 As we know all this, brethren, let us not slacken or be dispirited, but with firm heart and constant faith let us eagerly attack the enemy who has risen up against us:

4:87 Մեր յոյսն մեզ կրկին երեւի. եթէ մեռանիմք՝ կեամք, եւ եթէ մեռուցանեմք՝ մեզ նոյն կեանք առաջի կան:

 4:87 Our hope appears to us as double: if we die, we shall live; and if we put to death, the same life lies before us:

4:88 Յիշեսցուք զբանն Առաքելոյ, որ ասէ, թէ Փոխանակ ուրախութեան, որ նմա առաջի կայր, յանձն էառ զհամբերութիւն մահու, եւ մահու խաչի. վասն այսորիկ եւ Աստուած զնա առաւել բարձրացոյց, եւ ետ նմա անուն, որ ի վեր է քան զամենայն անուն. զի յանուն Յիսուսի Քրիստոսի ամենայն ծունր կրկնեսցի երկնաւորաց եւ երկրաւորաց եւ սանդարամետականաց:

 4:88 Let us recall the Apostle’s saying: ’Instead of the joy which lay before him, he patiently endured death—even the death of the cross. Therefore, God raised him even higher and gave him a name above all names, that at the name of Jesus Christ every knee might bow—of things in heaven and things on earth and things below the earth. ’:

4:89 Եւ քանզի որ ճշմարտութեամբ միացեալ է ընդ սիրոյն Քրիստոսի, հոգւոյն աչաւք տեսանէ զաներեւոյթ յստակ լոյսն ճառագայթից իմանալի արեգական, որ յամենայն ժամ եւ յամենայն աւր գեր ի վերոյ ծագեալ երեւի ամենեցուն. եւ սրբատեսիլ եւ սրբահայեացս անպղտոր յստակութեամբ ձգտեցուցանէ զհայեցուածս, եւ թափանցանց եղեալ ընդ երկինս՝ յանմատոյց տեսիլն մերձեցուցանէ, եւ կորովութեամբ կշռէ զերկրպագութիւն զերից հատուածոցն միաւոր զաւրութեան:

 4:89 For he who is truly united to the love of Christ sees with the eyes of the Spirit the invisible but clear light of the rays of the spiritual sun, which every hour and every day shines more brilliantly over everyone. With crystal purity it attracts the contemplation of those with unsullied and holy sight; penetrating heaven it brings them close to the unapproachable vision, and through its power inclines them to the worship of the three Persons of the united Being:

4:90 Եւ արդ որ ընդ Աստուծոյ աստիճանսն ոտնփոխ եղեալ իցէ, եւ բարձրութեամբ յարքունիսն հասեալ, եւ զամենայն մեծութիւն բովանդակ տեսեալ, նա միայն է, որ ժառանգէ զանանց ուրախութիւնն եւ զանտրտմական մխիթարութիւնն:

 4:90 So, he who has trod the divine ladder, reached the palace on high, and seen all its greatness, he alone will inherit unfading joy and blissful consolation:

4:91 Մի՛, տեարք իմ պատուականք, յետ այսչափ ի բարձունս վերանալոյ՝ այսրէն յերկիր անկեալ թաւալիցիմք, այլ զտեղի առեալ անդրէն ի բարձրութեանն հաստատեսցուք:

 4:91 So, my honorable lords, after rising to such a height let us not fall back to earth, but let us make a firm stand here on high:

4:92 Թէպէտ եւ հայեսցուք ի ստորին կողմ երկրիս, տեսանեմք զսա լի ամենայն ապականութեամբ եւ անսուրբ պղծութեամբք:

 4:92 Although we may look down on the lower region of this earth, we see it filled with all kinds of corruption and foul impurities:

4:93 Քանզի զի՞նչ աղէտք տարակուսի են, որ ոչ գործին յերկրայինս ախտաբերս. թշուառութիւնք աղքատաց եւ անթիւ չարչարանք նոցուն, աղցաւոր ծանրութիւնք հարկահանաց, զզուանք եւ կռփանք ի բռնաւոր ընկերակցաց, քաղց եւ ծարաւ ըստ կարաւտութեան բնութեանս:

 4:93 For what miseries and anguish do not befall the calamity-prone inhabitants of earth—the misfortunes of the poor and their innumerable troubles, the violent exactions of the tax-gatherers, the oppression and ill-usage of tyrannical neighbors, hunger and thirst in accordance with our natural needs:

4:94 Սառնամանիք ձմերայնւոյ եւ խորշակք ամարայնւոյ, հիւանդութիւնք տարաժամք եւ ախտք մահաբերք հանապազ տանջեն զմարդիկ. երկեւղ արտաքնոց, արհաւիրք ի ներքնոց անդադար ի վերայ հասանեն. ցանկան մահու յառաջ քան զժամանակն, եւ ոչ գտանեն. եւ բազումք են, որ փորեն եւ խնդրեն, եւ խնդալից լինին յորժամ գտանեն:

 4:94 The icy blasts of winter and the burning winds of summer, premature sickness and mortal illnesses continually torment men. Fear of foreign enemies and dread of inner enemies ceaselessly come upon them. Some desire an untimely death but do not attain it, while there are many who ferret and search and are delighted when they find it:

4:95 Իսկ որ թուին մեզ, եթէ յաջողեալ իցեն ի մեծութեան եւ փափկանան ուրախութեամբ ի պակասելի կեանս, մեծամտեալ հպարտանան յանցաւոր մասունս աշխարհիս, նոքա են, որ կուրացեալ են ի ճշմարիտ կենացն:

 4:95 But those who seem to us to have successfully obtained wealth and spend this imperfect life in luxury and enjoyment, arrogant and haughty in the transitory affairs of the world, these are the ones who are blind to the true life:

4:96 Իսկ արդ զի՞նչ այն չարիք իցեն, որ ի նոսա ոչ գործիցին. ընդ մեծութիւն խառնեալ է յափշտակութիւն ընչից աղքատաց, ընդ սուրբ ամուսնութիւնն՝ գէճ պղծութիւն:

 4:96 What indeed are the evils not committed among them? With their wealth is mingled the rapine of the possessions of the poor, with their pure marriages foul lewdness:

4:97 Յորս վայելեն ընտրութեամբ, նոցուն երկրպագութիւնս իբրեւ Աստուծոյ մատուցանեն, մոլորեալք ի ճշմարիտ կենացն:

 4:97 Having strayed from the true life they worship as God whatever they have chosen to enjoy:

4:98 Ո՞չ ահա ամենայն աշխարհս արարչին բոլորեցուն է գոյացութիւն. եւ զոր նոքայն պաշտեն եւ պատուեն՝ ապաքէն ի սմին նիւթոյ է մասն. իսկ արդ մասունքն մասանց կան ի ծառայութիւն:

 4:98 Is not the whole world the Creation of the Maker of all? Now what they worship and honor is but a part of its substance. So, are parts in subjection to parts:

4:99 Զի եթէ մի մասն աշխարհիս ապականացու է, հարկ է թէ եւ ամենայն մասունքն ընդ նմին ապականին:

 4:99 For if one part of the world is corruptible, then all the other parts must be corruptible:

4:100 Նա եւ ի մասանց անտի՝ պարտ է թէ եւ ընտրութիւնք երեւեսցին. իսկ արդ որ լաւ է՝ յայտնի է ամենեցուն, եւ որ գիտէն իմանալ՝ նա է ընտիր ի մասանցն:

 4:100 Likewise, from among these parts distinctions should be discerned. Now the best is clear to all, and he who can understand is the most select of the parts: