Դրասխանակերտցի 1-41 Draskhanakerttsi

41:0 Յաղագս պատերազմին Կոստանդնի Եգերացւոց արքային եւ ըմբռնման նորին, եւ ատելութեան Ատրներսեհի ընդ Սմբատայ:	41:0 The War against Constantine, the King of Egrisi, and the Seizure of the Latter; the Hostilities between Atrnerseh and Smbat:
41:1 Եւ զայսու ժամանակաւ թագաւորն Եգերացւոց Կոստանդին յայլանդակ բարս դժնեայս դաւաճանեալ, եւ ոչ ամբարձեալ զաչս յուղղութիւն քան թէ ի խորհուրդս չարութեան՝ զօրս գումարէ, խաղայ չուէ գնայ զհիւսիսային կողմամբք, որ ի ծործորս լերինն Կովկասու. միանգամայն իսկ եւ աշխարհն Գուգարացւոց եւ որք մերձ ի Դրունս Ալանաց բնակեալք են, զի եւ ընդ իւրով ձեռամբ զնոսա նուաճէ:	41:1 About this time, Constantine, the king of Egrisi, conducted himself in a whimsical and arrogant manner, and instead of lifting up his eyes to look straight forward, he turned to wicked thoughts. Having gathered (his) forces, he marched forth to the northern regions, the valleys of the Caucasus Mountains, and also the land of the Gugarac’ik’ who lived near the gates of the Alans, in order to subdue them:
41:2 Եւ վասն զի ազգն այնոքիկ հաւանեալք եւ հնազանդեալք եւ նուաճեալք էին ընդ ձեռամբ արքային Սմբատայ, գրէ ապա թագաւորն Վրաց Ատրներսեհ վաղընդփոյթ առ թագաւորն Եգերացւոց, վասն զի փեսայ էր նորա, ցրել ի բաց քակել կորուսանել ի սրտէ զընդունայն, զապիրատ եւ զսնոտի խորհուրդն՝ եւ ոչ շամբուշ մտօք ընդ վեհսն քան զինքն հակառակիլ:	41:2 But as those people were obedient and subservient to king Smbat, Atrnerseh, the king of Iberia, immediately wrote a letter to the king of Egrisi, who was his son-in-law, and advised him to banish from his heart the vain, insidious and base schemes and not to oppose stupidly those who were higher than he:
41:3 Իսկ իբրեւ լսելիք խցան նորա եւ բանից ունկնդրութիւն հեռացաւ եւ ոչ բերաւ ի խորհուրդս իմաստութեան, ապա արքայ Սմբատ զօրու բազմի դռութ իմն ի միասին տուեալ եւ ընդ իւր եւս առեալ զթագաւորն Վրաց՝ գնացին ի միասին հրոսակ ընդ յառաջ Կոստանդնի:	41:3 However, when he shut his ears and did not wish to listen to his advice, and did not come to his senses, king Smbat marched against him with a large force, and also taking with him the king of Iberia, he went to meet Constantine in battle:
41:4 Նա իբրեւ ետես եթէ ոչ կարէ ընդդէմ նոցա կալ՝ ընդ կրունկն յամրոց վայրս ինչ դարձեալ որջանայ, հայցել ի նմանէ զհաշտութիւն:	41:4 But when the latter realized that he could not withstand them, he retreated to a certain stronghold taking refuge there, sought for terms of peace from the king:
41:5 Իսկ արքայ զաներ նորա՝ Ատրներսեհ, եւ զոմանս եւս յիւրոց նախարարաց առաքէ խօսիլ ընդ նմա ի խաղաղութիւն, որք իբրեւ հանդէպ միմեանց բերան եւ դեգերեցան ի բանս ինչ՝ յանկարծակի ըստ հրամանի Ատրներսեհի նախարարք արքայի ձերբակալ արարեալ զթագաւորն Եգերացւոց, ածեն առաջի իբրեւ զուլ մի յայծեաց՝ զայն, որ իբրեւ զառիւծ ի մորւոյ իւրմէ ելեալ վարանէր վատնել վարատել զազգս:	41:5 Smbat sent his father-in-law Atrnerseh and also some of his naxarars to talk to him about the (terms of) peace. When they met one another face to face, and were speaking of trivial things, suddenly, at the orders of Atrnerseh, the naxarars of the king seized the king of Egrisi, and drove him forth like a kid, the very same man who had come out of his den like a lion threatening to tear to pieces (all) the nations:
41:6 Իսկ արքայի Սմբատայ բազում ամրոցս յինքն գրաւեալ ի Վուրի աշխարհի, եւ կուսակալս կողմանցն այնոցիկ կացուցեալ՝ առեալ զԵգերացին Կոստանդին ընդ իւր ածէ, ի դիպահոջ կացուցեալ յամուրն Անի երկաթի շղթայիւք. սակայն ոչ քամահանօք ինչ, այլ կրկին պատուով առատացուցեալ նմա զամենայն հանդերձանս եւ ռոճիկս պիտոյից ըստ անդստին բարեբարոյ մտաց իւրոց:	41:6 King Smbat seized numerous fortresses in the land of Vur and set up governors in that region. He brought with him Constantine of Egrisi, and putting him in fetters of iron, confined him in the fortress of Ani, however, not with contempt, but, on the contrary, with twice as many honors, he generously granted him all the (royal) robes, and through the innate benevolence of his heart assigned an allowance for his needs:
41:7 Եւ այնպէս ապա ամիսս չորս միայն զնա պահէր յարգելանի:	41:7 In this manner he kept Constantine in custody for a period of only four months:
41:8 Իսկ իբրեւ ետես զերկպառակութիւն Եգերացւոցն, որք շեշտակի ճեղքեալք, հանդերձեալ են զայլ ոմն բռնաւորագոյն քան զԿոստանդին կացուցանել իւրեանց թագաւոր՝ ստուգագէտ իմացմամբ, ոչ ինչ զանգիտէր փութանակի զնա արձակել եւ հաստատել ի կարգս առաջնոյ տէրութեան իւրոյ:	41:8 But when Smbat noticed the sharp dissention among the people of Egrisi, who were sharply divided and prepared to set up as their king one who was more tyrannical than Constantine, because of his perceptive mind he did not show any reluctance in dismissing him immediately, and in setting him up in his former domain:
41:9 Մի՝ վասն զի փեսայացեալ էր նա թագաւորին Վրաց, իբրեւ ի շնորհակալուս զայն նմա առնէր. եւ երկրորդ՝ զի թերեւս իբր զձեռնասուն իւր յայնմ հետէ նա գտցի ի սակի հնազանդութեան յաղագս առ նա անցուցանելոյ զբազում երախտեացն տեսակս:	41:9 He took this course of action, first, because Constantine was the son-in-law of the king of Iberia, and Smbat did this in gratitude to the latter. Second, (he thought) that Constantine might perhaps thenceforth be obedient to him as his protege, in return to the numerous favors done for him:
41:10 Եւ ապա զգեստաւորէ զնա թագաւորական զգեստու եւ դնէ խոյր ոսկի ընդելուզեալ մարգարտով ի գլուխ նորա, եւ ականակուռ ոսկի կամար ածէ ընդ մէջ նորա:	41:10 Subsequently, he dressed him in royal robes, placed on his head a golden crown studded with pearls, and girdled his waist with a golden belt set with gems:
41:11 եւ այլ իմն վայելուչ կազմուածս ըստ ուղեւորութեան պիտոյից նմա յարդարէր. եւ զօր ի ձեռս գումարեալ՝ առաքէ զնա յաշխարհ տէրութեան իւրոյ:	41:11 He also equipped him with the proper things necessary for travelling, and putting under his command an army, sent him to his domain:
41:12 Եւ իբրեւ չոգաւ հաստատեցաւ եւ միապետեաց զիւր սեպհական տէրութիւնն, ի բազում հնազանդութիւն եւ մտերմական ծառայութիւն համախոհութեան զինքն արքային Սմբատայ բերէր սակս հայրաբուն նախախնամութեան նորա առ նա՝ հեշտ եւ բաղձալի զայն իւր վարկեալ:	41:12 After his return and the establishment of his rule in his patrimonial realm, Constantine distinguished himself by his submissiveness, and loyal service that he offered to king Smbat, whom he considered his benefactor, because of his fatherly care:
41:13 Բայց թագաւորն Վրաց յաւէտ իմն զչարեալ վասն արձակմանն Կոստանդնի՝ իբր ի պատճառս հակառակութեան զայն գործեալ, եւ յայնմ հետէ եւ անդր աննախանձ պարգեւատուին իւրում Սմբատայ ի գրգռութիւն մարտկաց զինէր, թէպէտ եւ ոչ յայտնի:	41:13 However, the king of Iberia was extremely annoyed at Smbat for the release of Constantine, for he assumed that this was done out of hostility towards him and he began thenceforth to arm his warriors, although not openly, against his non-envious benefactor Smbat:
41:14 Իսկ Սմբատայ զարմացեալ ընդ թերի խորհուրդս նորա՝ ոչ ի բանի ունէր զնորայն կառավարութիւն կամաց որ ի չարն, այլ միշտ զինքն յաղթանակէր ի սէր նորա. վասն զի ոչ բերիւր յիմաստս նորա խռովասէր միտք:	41:14 Smbat was amazed at his misjudgment and paid no attention to his inclination toward wickedness. On the contrary, he was always magnanimous in his friendship toward him, because his seditious designs made no sense to him: