70:1 Եթէ զի՛նչ առասպելք Պահլաւկաց:
|
70:1 What are the fables about the Pahlavik’:
|
70:2 Այս Խոռոհբուտ դպիր եղեալ Շապհոյ թագաւորին Պարսից, եւ ի ձեռս Յունաց անկեալ, յորժամ Յուլիանոս, որ եւ Պառաբատոսն, զաւրու հանդերձ ի Տիզբոն չոգաւ, եւ ի մեռանելն նորա անդ, ընդ Յոբիանու ի Յոյնս ընդ արքունական սպասաւորսն եկն. եւ մերոյ հաւատոյս դաւանեալ` անուանեցաւ Եղիազար. եւ յոյն լեզու ուսեալ` պատմագրեաց զգործս Շապհոյ եւ Յուլիանու:
|
70:2 This Khoṙohbut was the scribe of Shapuh, the Persian king, and he fell into the hands of the Greeks when Julian, also called the Apostate, went with an army to Ctesiphon. When he, Julian was killed there, he, Khoṙohbut returned to Greece in the company of the royal officers with Jovian and, having been converted to our faith, was named Eleazar. He learned the Greek language and wrote a history of the deeds of Shapuh and Julian:
|
70:3 Ընդ նմին թարգմանեաց եւ զառաջնոցն պատմութիւնս, մատեան մի, որ գերեկից իւր լեալ Բարսումայի ուրումն անուամբ, զոր Պարսք Ռաստսոհուն կոչեն. յորմէ մեր ուսեալ` երկրորդեմք այժմ ի գիրս յայսմիկ, թողլով զառասպելաց նոցա բարբաջմունս:
|
70:3 He also translated a book “the History of the first kings,” composed by a fellow captive of his, Barsuma by name, whom the Persians called Rastsohun. We have based our account on this and repeat it now in this book, leaving out the nonsense of their fables:
|
70:4 Քանզի անտեղի է մեզ այժմ երկրորդել զառասպելսն յաղագս երազոյն Փափագոյ, եւ արտադատութեան հրոյն մանուածոյ` որ ի Սասանայ, եւ պատումն զհաւտիւն, եւ լուսնակն, եւ ախտարմողացն յառաջասացումն` որ են քաւդեայք, եւ որ ինչ զկնի այսորիկ. եւ պոռնկական խորհուրդն Արտաշրի հանդերձ սպանութեամբք, եւ անմիտ հանճարաբանութիւն մոգին դստեր վասն նոխազին, եւ որ ինչ այլն ամենայն:
|
70:4 This is not the place for us now to repeat the fables concerning the dream of Papag, the eruption of the twisting fire from Sasan, the envelopment of the flock, the light of the moon, the prophecy of the astrologers, that is, the Chaldaeans, and so on; the adulterous plan of Artashir involving murder, the stupid discourse of the magus’s daughter concerning the billy goat, and so on:
|
70:5 Նա եւ այծին դիեցումն մանկանն ընդ հովանեաւ արծւոյն, եւ գուշակումն ագռաւուն, եւ գերապանծին պահպանութիւն առիւծուն հանդերձ արբանեկութեամբ գայլուն. եւ միայնամարտութեանն առաքինութիւն, եւ որ ինչ այլաբանութեանն բերէ կարգ:
|
70:5 Similarly we shall omit the goat’s suckling of her kid under the shade of an eagle, the prediction of the crow, the guarding of the illustrious lion with the service rendered by the wolf, the valor of the single combat, and whatever has the character of allegory:
|
70:6 Այլ մեք ասասցուք միայն զստոյգն, որ ինչ ճշմարտութեանն վայել է պատմութիւն:
|
70:6 We shall recount only what is certain and what pertains to true history:
|